Συνθετικά υποκατάστατα ζωικών προϊόντων

Στις αρχές του 20ού αιώνα ήρθε η μαργαρίνη ως υποκατάστατο του βούτυρου, διαφημίστηκε ως η υγιεινή εναλλακτική, χωρίς καμια επιστημονική έρευνα για τις επιπτώσεις της στην ανθρώπινη υγεία και μεσουράνησε στη δεκαετία του 1950. Πιθανότατα, συν-ευθύνεται μαζί με τα σπορέλαια για πολλά από τα χρόνια νοσήματα των σύγχρονων κοινωνιών.

Πιο πρόσφατα εμφανίστηκαν τα φυτικά υποκατάστατα κρέατος, κυρίως με πρωτεΐνη σόγιας, τα υποκατάστατα γάλακτος, κυρίως το αμυγδαλόγαλο, και τα φυτικά υποκατάστατα κρέμας γάλακτος.

Πριν δύο χρόνια, έκαναν την εμφάνιση τους τα πρώτα συνθετικά κρέατα, με εργαστηριακή καλλιέργεια βλαστοκυττάρων από διάφορα ζώα. Πήραν έγκριση με συνοπτικές διαδικασίες και ξεκίνησαν να κυκλοφορούν προς κατανάλωση στη Σιγκαπούρη.

Τώρα εμφανίζονται τα συνθετικά αβοκάντο (Ecovado), που έχουν ακριβώς την εμφάνιση και υφή του αβοκάντο (μη με ρωτήσετε για τη γεύση). Δεν είναι βέβαια υποκατάστατα ζωικών προϊόντων, αλλά έχουν τα ίδια προβλήματα υψηλής μεταποίησης.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, οι εταιρίες που τα παράγουν είναι οι παγκοσμίως κυρίαρχες εταιρίες τροφίμων, που χωρίς καμία αναστολή, ηθικές αρχές ή πραγματικές περιβαλλοντικές ευαισθησίες αξιοποιούν τα ανοίγματα της αγοράς, τη ζήτηση για να αυξήσουν τα κέρδη τους. Οι ίδιες που κυριαρχούν στο εμπόριο κρέατος κυριαρχούν και σε αυτές τις “εναλλακτικές” αγορές.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η επιστημονική μελέτη για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της κατανάλωσης τους στην ανθρώπινη υγεία είναι πλήρως απούσα ή υποτυπώδης.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, με τη δικαιολογία της προστασίας του περιβάλλοντος ενθαρρύνονται νέες ρυπογόνες δραστηριότητες, μονοκαλλιέργειες τεραστίων διαστάσεων (σόγια, αμύγδαλο κλπ).

Ανεξάρτητα από τις προσωπικές διατροφικές επιλογές, ας συμφωνήσουμε τουλάχιστον πως η αληθινή τροφή είναι αναντικατάστατη. Η υψηλή μεταποίηση σε όλα αυτά τα υποκατάστατα ζωικών προϊόντων είναι από μόνη της επιβαρυντικός παράγοντας τόσο για την ανθρώπινη υγεία όσο και για το περιβάλλον. Περιέχουν ένα μεγάλο αριθμό επικίνδυνων χημικών ουσιών, ενώ ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά φτωχές σε μικροθρεπτικά συστατικά. Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος δεν έχει να κάνει με διατροφικές επιλογές. Έχει να κάνει με τον γιγαντισμό των μονοκαλλιεργειών και της βιομηχανικής παραγωγής τροφίμων συνολικά. Η δίψα για κέρδος και η προσπάθεια αυτοματοποίησης, μαζικής παραγωγής ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής οδηγεί σε μαζική χρήση φυτοφαρμάκων, εντομοκτόνων και συντηρητικών. Είναι παράλογο να πιστεύει κανείς πως οι ίδιες μεγάλες εταιρίες είναι ανήθικες και ανερμάτιστες στον κλάδο του κρέατος, αλλά είναι ηθικές και περιβαλλοντικά ευαίσθητες στον κλάδο της φυτικής παραγωγής.